By Basın kapalı olarak gerçekleştirilen telefon görüşmesinin ABD yerel saatiyle 16:25’te (TSİ 00:25) bittiği bildirildi.
Yaklaşık 50 dakika süren ve iki lideri Ukrayna konusunda son bir ayda 2’nci kez bir araya getiren görüşmede, ağırlıklı olarak Ukrayna’daki gerginliğin ele alındığı kaydedildi.
ABD medyasına yansıyan haberlerde Biden’ın Putin’den “Ukrayna konusunda gerilimi düşürmesini” isteyeceği vurgusu öne çıktı.
Biden ile Putin arasında bugün yapılan görüşmenin 10 Ocak’taki diplomatik görüşmelere zemin teşkil etmesi bekleniyor.
ABD Başkanı Biden’dan “gerginliği düşürme” çağrısı
Beyaz Saray Sözcüsü Jen Psaki, Biden ile Putin arasında Ukrayna konusunda yapılan ve 50 dakika süren telefon görüşmesine ilişkin yazılı bir açıklama yaptı.
Açıklamaya göre, Biden, Ukrayna konusunda gerginliği düşürmesi konusunda Putin’e çağrıda bulundu.
Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik muhtemel bir askeri adımı konusunda, “Başkan Biden, Rusya’nın Ukrayna’yı daha fazla işgal etmesi durumunda ABD ile müttefiklerinin kararlı bir şekilde karşılık vereceğini açıkça dile getirdi.” ifadesinin yer aldığı açıklamada, Biden’ın 10 Ocak’ta başlayacak ABD-Rusya güvenlik görüşmelerini ve yine NATO ile Rusya arasında gerçekleştirilecek diyalog sürecini önemsediği vurgulandı.
Biden ayrıca, gelecek ay başlayacak görüşmelerde mesafe katedilmesinin Rusya’nın Ukrayna’da gerginliği düşürmesine bağlı olduğunu Putin’e aktardı.
Beyaz Saray, önceki gün yaptığı açıklamada ABD ve Rusya arasında Ukrayna konusundaki güvenlik görüşmelerinin 10 Ocak’ta başlayacağını bildirmişti. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg de NATO-Rusya Konseyini 12 Ocak’ta toplantıya çağırmaya karar verdiğini duyurmuştu.
Putin’den Biden’a “yaptırımlara karşı ilişkilerin kopacağı” uyarısı
Kremlin Dış Politika Danışmanı Yuriy Uşakov, Putin ile Biden’ın gerçekleştirdiği telefon görüşmesine ilişkin gazetecilere açıklamalarda bulundu.
Görüşmenin 50 dakika sürdüğünü ve “ciddi” olduğunu belirten Uşakov, “Gerçekleşen görüşmeden memnunuz. Çünkü görüşme açık, net ve dolu idi. Genel olarak, görüşme yapıcıydı.” değerlendirmesinde bulundu.
Rusya’nın, ABD ile NATO’ya çeşitli güvenlik garantileriyle ilgili teklifleri içeren 2 anlaşma taslağı ilettiğini anımsatan Uşakov, söz konusu tekliflerin görüşmede ele alındığını söyledi.
Uşakov, “Amerikan tarafının, bu belgelerde yer alan Rusya’nın endişelerinin mantığını ve özünü anlama arzusu göstermesi önemlidir.” dedi.
Rusya ve ABD arasında bu konuda gerçekleşecek müzakerelerin önemine işaret eden Uşakov, “Putin, bu müzakerelerdeki sonuca ihtiyacımız olduğunu ve Rusya’nın güvenliğini sağlama yönünde sonuçlar elde etmeye çabalayacağımızı vurguladı. Biden, bu görüşe katıldı, ciddi şekilde bunu kayda aldı.” ifadelerini kullandı.
Ukrayna meselesi
Görüşmede, Ukrayna meselesinin de ele alındığını kaydeden Uşakov, “Biden, çok net şekilde, ABD’nin Ukrayna’da silah konuşlandırma niyetinde olmadığını belirtti. Putin de bu konuya, ABD’ye ilettiğimiz belgelerde önemli yer ayrıldığını dile getirdi.” dedi.
Uşakov, “Putin, bu zor durumda, Amerikan sınırlarında silahlar konuşlandırıldığında ABD’nin davranacağı gibi davranacağımızı vurguladı.” şeklinde konuştu.
Yuriy Uşakov, şunları kaydetti:
“Biden, Ukrayna sınırında gerilimin artması durumunda, Batı ülkelerinin Rusya’ya karşı ekonomi, finans ve askeri alanda geniş çaplı yaptırım uygulayacağına dikkati çekti. Ancak, Putin, buna tepki vererek, Batı’nın benzeri görülmemiş yaptırımları belirli koşullarda uygulamayı kararlaştırmasının, ülkelerimiz arasındaki ilişkilerin tamamen koparılmasına yol açabileceğini ve Batı ile ilişkilere ciddi şekilde zarar verileceğini söyledi. Putin, bunun büyük hata olacağını belirtti. Bu tür hata son 30 yılda çok yapıldı. Bu nedenle, bu durumda başka hataların yapılmaması gerekiyor.”
Nükleer silah
Putin ve Biden görüşmesinde, nükleer silah konusunun da ele alındığını aktaran Uşakov, “Biden’ın görüşme sırasında nükleer savaşın başlatılmaması gerektiğini ve bu savaşın kazanılamayacağını defalarca vurgulaması çok önemli. Amerikalılar, ABD ve Rusya’nın, dünyada en büyük nükleer potansiyeline sahip olduğunu anlıyor.” dedi.
Uşakov, Biden’ın Rusya ve ABD’nin Avrupa’da ve başka yerlerde barış ve güvenliğin sağlanmasında önemli rol oynaması gerektiğini vurguladığını aktardı.
Rusya ve ABD arasında diyaloğun sürdürülmesi önemine işaret eden Uşakov, “Biden, bu konuda ileride bizimle bu şekilde pozisyon sergileyeceğini teyit etti.” ifadelerini kullandı.
Kremlin: Putin-Biden görüşmesi samimi, iş odaklı ve faydalı oldu
Kremlin Sarayı’ndan Putin ile Biden arasındaki telefon görüşmesi sonrasında açıklama yapıldı.
Görüşmenin ana konusunun iki liderin 7 Aralık’ta çevrim içi yaptığı görüşmede ele aldığı Rusya’ya yönelik güvenlik garantileri olduğu kaydedilen açıklamada, Putin’in NATO ve ABD’ye iletilen güvenlik garantileri taslağındaki “ilkeli yaklaşımların ayrıntılı açıklamalarını” yaptığı ifade edildi.
Açıklamada, “Görüşmede, NATO’nun doğuya ilerlemesi ve Rusya sınırlarının yakın çevresine tehdit edici silah sistemlerinin konuşlandırılması hariç, ortak çalışmanın sonucunun sağlam yasal garantiler olması gerektiğinin altı çizildi. Her ülkenin güvenliğinin ancak güvenliğin bölünmezliği ilkesine sıkı sıkıya bağlı kalınmasıyla sağlanabileceği vurgulandı.” ifadeleri kullanıldı.
Belirlenen konularda ciddi ve anlamlı diyaloğa karşılıklı hazır olunduğu belirtilen açıklamada, görüşmelerin öncelikle 9-10 Ocak’ta Cenevre’de, ardından Rusya-NATO Konseyi çerçevesinde 12 Ocak’ta Brüksel’de yapılacağı, 13 Ocak’ta ise Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı’nda (AGİT) müzakerelerin başlayacağı bildirildi.
Her iki liderin söz konusu toplantıları, somut sonuçlara mümkün olan en kısa sürede ulaşılmasını göz önünde bulundurarak ikili formatta ve kişisel olarak kontrol etme konusunda anlaştığı aktarılan açıklamada, “Bu bağlamda Joe Biden, Rusya ve ABD’nin Avrupa’da ve bir bütün olarak dünyada istikrarı sağlama konusundaki özel sorumluluğunu vurguladı, ayrıca Washington’un Ukrayna topraklarına saldırı silahları yerleştirme niyeti olmadığının altını çizdi.” ifadelerine yer verildi.
Yeni yaptırımlar Rus-Amerikan ilişkilerini tamamen sonlandırır
Biden’ın Ukrayna’daki durumun tırmanması durumunda Rusya’ya karşı “geniş çaplı” yaptırım kararları alma seçeneğine Rus tarafının cevap verdiği bildirilen açıklamada, yaptırım uygulanması halinde bunun çok ciddi bir hata olacağı, hatta Rus-Amerikan ilişkilerinin tamamen kopma tehdidiyle karşı karşıya kalacağı kaydedildi.
Liderlerin yeni yıl dileklerini birbirine ilettiği belirtilen açıklamada, “Genel olarak görüşme samimi ve iş odaklı, elbette her iki taraf için de faydalıydı. Düzenli temasların en üst düzeyde sürdürülmesi kararlaştırıldı.” denildi.
Yorumlar