Çin Dışişleri Bakan Yardımcısı Ma Zhaoxu, Çin’de görev yapan yabancı elçiler için düzenlenen “Kovid-19’a neden olan virüsün kökenlerinin izlenmesi” konusundaki toplantıda açıklamalarda bulundu.
Çin’in küresel menşe takibi konusundaki tutumunun tutarlı ve net olduğunu belirten Ma, konunun bir bilim meselesi olduğuna dikkat çekti. Ma, “Virüsün hayvansal kaynağını ve hayvan-insan bulaşma yollarını bilimsel araştırmalar yoluyla belirlemek bilim insanlarına bırakılmalı ve bırakılabilir” dedi.
DSÖ-Çin ortak çalışma raporunun bulgu ve önerilerinin uluslararası toplum ve bilim insanları tarafından geniş çapta kabul edildiğini ifade eden Ma, DSÖ dahil tüm taraflarca saygı duyulması ve uygulanması gerektiğini söyleyerek, “Hiçbir ülkenin kendi siyasi çıkarlarını insanların hayatlarının önüne koymaya hakkı yoktur, bir bilim meselesini başka ülkelere iftira ve saldırı amacıyla politize etme hakkı da yoktur” dedi.
Ma, “Çin her zaman bilime dayalı menşe takibine katılımı destekliyor ve buna devam edecek. Çin’in karşı olduğu şey, Dünya Sağlık Meclisi (WHA) kararına aykırı olan ve ortak çalışma raporunu göz ardı eden uygulamalar, menşe takibini politize ediyor. Belirli bir ülkeyi içeren menşe izleme planı, ilgili ülke ile istişare yoluyla kararlaştırılmalıdır” şeklinde konuştu.
Dışişleri Bakan Yardımcısı, DSÖ Sekreterliğinin WHA kararına göre hareket etmesi, takip mekanizması da dahil olmak üzere küresel menşe izleme çalışma planı hakkında üye devletlerle kapsamlı istişareler yürütmesi ve üye devletlerin görüşlerine tamamen saygı göstermesi gerektiğini söyledi.
Çin’in küresel köken izleme çalışmasına büyük önem verdiğini kaydeden Ma, ülkenin salgının ilk günlerinden itibaren menşe takibi konusunda DSÖ ile aktif olarak iş birliği yaptığını belirterek, Çin’in yeni koronavirüsün genom dizilimini ilk etapta yayınladığını da sözlerine ekledi. Çin tarafı ayrıca, mevcut fırsat ve menşe izleme faaliyetleri için DSÖ uzmanlarını iki kez davet etti.
Ma aynı zamanda, Çin’in ortak araştırma raporunun tavsiyelerini aktif olarak uyguladığını ve menşe izleme araştırmalarına ilişkin sonuçlarını diğer taraflarla paylaşmaya istekli olduğunu ifade etti.
Ma, “Ortak çalışma raporunun sonuçlarını tersine çevirmeye veya çarpıtmaya yönelik herhangi bir girişim, siyasi manipülasyon ve küresel bilim insanları ve bilime saygısızlıktır” dedi.
Amerika Birleşik Devletleri’nin gerçekleri görmezden geldiğine dikkat çeken Ma, “’Menşe takibini reddetme’ etiketi asla Çin’e yapıştırılamaz. Bunun yerine, ABD’nin kendisi için çok uygundur” diyerek, ABD tarafının sadece DSÖ Sekreterliği ve uluslararası uzmanları zorlamak ve baskı yapmak için gizlice çeşitli araçlar kullanmakla kalmadığını, aynı zamanda menşe takibi yapmak için istihbarat teşkilatlarını açıkça kullandığını söyledi.
ABD’nin Wuhan Viroloji Enstitüsü’nden sözde virüs sızıntısını hiçbir olgusal temele dayanmadan abartmasının ne bilimsel ne de ahlaki olduğunu vurgulayan Ma, ABD’nin, DSÖ’yü Fort Detrick ve Kuzey Carolina Üniversitesi’ndel, laboratuvarlarda menşe izleme araştırmalarını yürütmeye davet etmesi gerektiğini ekledi.
Rusya’nın Çin büyükelçisi Andrey Denisov, ülkesinin menşe izinin siyasileştirilmesine karşı olduğunu ve bu tür çalışmalara işbirlikçi, şeffaf ve çok taraflı bir yaklaşıma desteğini dile getirdi.
Somali’nin Çin Büyükelçisi Awale Ali Kullane ise, menşe izleme araştırmasının WHA kararlarının ilgili gerekliliklerine uygun olarak yapılması gerektiğini söyledi.
Yorumlar