Küresel gaz piyasalarında ‘arz stresi’ birkaç yıl daha sürebilir

Uluslararası Enerji Ajansının (IEA) Doğal Gaz Piyasası- 2022 İlk Çeyrek Raporu’na göre, geçen yıl salgın kısıtlamaları sonrası ekonomilerdeki hızlı iyileşme ve aşırı hava olayları sonucu küresel doğal gaz tüketimi bir önceki yıla göre yüzde 4,6 artarak 4,1 milyar metreküpe ulaştı.

Doğal gaz arzının talepteki büyümeye yetişememesi sonucunda Avrupa’da spot gaz fiyatları 2020’ye göre 5 kat, ABD’de 2 kat ve Asya’da spot sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) fiyatları 4 kat arttı.

Yüksek doğal gaz fiyatları özellikle sanayi tüketicilerinin alternatif yakıtlara geçmesine, üretimlerini kısma veya tamamen durdurmasına yol açtı.

Artan doğal gaz tüketiminin etkisiyle 2021’de küresel doğal gaz ticareti bir önceki yıla göre yüzde 9 artışla (81 milyar metreküp) rekor seviyeye ulaştı. Boru hatlarıyla yapılan doğal gaz ticareti bu dönemde yüzde 12 büyüdü ve küresel gaz ticaretindeki artışın yüzde 65’ini oluşturdu.

Avrupa’nın boru hatlarıyla gaz ithalatı yüzde 11 artış gösterirken, kıtaya Norveç, Kuzey Afrika ve Azerbaycan’dan boru hatlarıyla gelen gaz sırasıyla yüzde 5, yüzde 50 ve yüzde 20 yükseldi.

Rusya’nın Avrupa’ya gaz ihracatı ise geçen yıl 2020’ye göre yüzde 4 arttı ve bu ihracatın büyük bir kısmı Türkiye üzerinden gerçekleşti.

Küresel LNG ticareti geçen yıl yüzde 6 büyürken, Çin Japonya’yı da geride bırakarak ilk kez dünyanın en büyük LNG ithalatçısı oldu.

LNG projelerinin yüzde 45’inde gecikme

Geçen yıl boru hattı ve LNG projelerinde salgın kaynaklı aksamalara bağlı olarak ortaya çıkan arz eksikliğinin, küresel doğal gaz talebini baskılayacak güçlü politikalar uygulanmaması halinde orta vadede endişe yaratabileceği öngörülüyor.

Özellikle yapım aşamasında olan yaklaşık 190 milyar metreküplük gaz sıvılaştırma kapasitesinin yüzde 45’inin tamamlanmasının ortalama 14 ay gecikebileceği hesaplanıyor.

Bu kapsamda, projelerdeki aksamaların gelecek birkaç yıl arzı kısıtlayacağı tahmin ediliyor.