Xi Jinping’in Teknolojik bağımsızlık hamlesi

Çin Halk Cumhuriyeti’nin yasama organı olan Ulusal Halk Kongresi (UHK) 5 Mart-11 Mart tarihlerinden Pekin’de toplandı, ana gündem maddesi olarak da 2021-2025 yıllarını kapsayan 14’ncü Beş Yıllık Plan oldu. Başlıca konular arasında yoksullukla mücadele, yeşil dönüşüm, yapay zeka teknolojileri ve finansal piyasalar var. Dikkat çeken en önemli vurgu ise yapay zeka teknolojileri ve teknolojik yatırım konusu, Çin’in 5 yıllık planında en önemli bir yatırım planı olarak gözüküyor.

Ülkenin yeni beş yıllık planı, teknoloji geliştirmeyi bir ulusal güvenlik meselesi olarak adlandırdı. Böylelikle, Amerika ya da AB ülkelerine olan teknolojik bağımlılığı azaltıp, teknolojide tam bağımsızlık hedefi belirledi. Çin’in bu hedefi teknoloji ve inovasyonda süper güç olmak istediğini gösteriyor.

Ülkenin ilerlemesini sürdürmeye kararlı olduğu ve Çin’in, ekonomik büyümesini sürdürmesi için istikrarlı bir teknoloji tedarikinde Batı’ya artık güvenemeyeceği görüşü hakim ve bu nedenle ABD’nin yeni yönetimine de karşı politikalarını sertleştirdi. ABD’li politikacılara göre Çin’in hassas ve ileri teknolojilere hükmetme potansiyeliyle önümüzdeki birkaç on yılın en büyük jeopolitik tehditlerinden birini oluşturmaktadır. Başkan Xi Jinping ABD’nin tehdit algısının Çin’in yükselişini engellemesinden endişe duyuyor, bu nedenle 14. Beş yıllık planın vurgusu da kilit sektörlerde Çin’in daha fazla yatırım yapması yönünde oldu.  Başkan Biden, altyapı yatırımlarında ABD’nin Çin’e ayak uydurması gerektiği konusunda uyardı. Bu nedenle de Çin ile başa çıkmanın en iyi yolu olarak ‘’rekabet üstünlüğü’’ görüyor.

Çin’in mücadele ettiği; elektronik üretiminin çoğunun dayandığı mikroçiplerdir. İhtiyaç duydukları yarı iletkenlerin çoğunu ithal eden Çinli işletmeleri engelledi. On milyarlarca dolarlık yatırım yapılmasına rağmen, Çin’in yerel çip üretimi, 2020’deki çip talebinin yalnızca yüzde 15,9’unu karşıladı. Bu talebin çoğu yapay zeka, otomobil ve bilgisayar teknolojileri sektöründe ihtiyaç duyulması Çin’in hem teknolojik hem de ekonomik büyümesi için oldukça önemli. Xi, bilimsel ve teknolojik gelişmenin küresel bilim sınırlarını hedeflemesi, ana ekonomik savaş alanına hizmet etmesi, ülkenin önemli ihtiyaçlarını karşılamaya ve insanların yaşamlarına ve sağlığına fayda sağlamaya çalışması gerektiğini söyledi.

Kalkınma planının hedefleri doğrultusunda teknoloji firmalarına sağlanacak kredilerle kilit teknoloji sektörlerine gerekli finansmanı sağlanacak. Teknolojik kalkınma hedeflerinin hem ekonomik ve istihdama olası etkisi, aynı zamanda ülke güvenliği açısından da katkısı Çin için kaçınılmaz olarak gözüküyor.

Yeni beş yıllık plan, araştırma ve geliştirme harcamalarını kamu ve özel sektör de dahil olmak üzere yılda yüzde 7 artırmayı taahhüt ediyordu. Bu rakam, gelecek yıl yüzde 6,8 artması planlanan Çin ordusu için bütçe artışlarından daha yüksek. Bir çok devletin ordusu için bütçensinden en yüksek payı ayırdığı bir ortamda Çin’in bütçesini Araştırma ve geliştirmeye daha çok pay ayırması dünya siyasetinde ki beklentilerinin ABD’den farklı olduğını gösteriyor.

Çin Komünist Partisi Merkez Dış İlişkiler Komisyonu direktörü Yang Jiechi, geçen hafta yaptığı bir konuşmada, Çin’in “dünyadaki ABD nüfuzunun yerini alma” veya “kalkınma modelini ihraç etme veya ideolojik çatışma arama” çıkarı olmadığında ısrar etti. ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken “Amerikan halkı için bir dış politika” başlıklı konuşmasında “21. yüzyılın en büyük jeopolitik sınavı” olan Çin’le ilişkilerin yönetilmesi alt metininde, Çin’in “istikrarlı ve açık uluslararası sisteme meydan okuyacak ekonomik, diplomatik ve teknolojik güce sahip olan tek ülke” olduğunun altını çizdi. ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Çin’le ilişkilerin “gerektiğinde rekabetçi, zorunlu olduğunda hasmane, mümkün olduğunda da iş birliği içinde” yürütüleceğini belirtti.

Biden yönetimi, Çin’in teknoloji yatırımlarından rahatsız. Ancak Çin, ekonomik büyümesini sürdürmesine yardımcı olacak istikrarlı bir teknoloji ihtiyacı var. Xi, Batı’ya bağımlılığı azaltmak amacıyla teknoloji devrimi için Çin’i harekete geçirdi. Mikroçip sektöründe ki Çin’in yatırımlarıyla beraber Amerikan teknolojisine dayalı olmayan bir dünya planlıyor.

-Yorum